68. ඔබේ මෝටර් රිය දියට වැටුනොත් !

මෙම බ්ලොගය පවත්වාගෙන යන්නේ පරිඝනක දෙකක උපකාරයෙන්. ඉන් එකක වන්නේ මාගේ පෙන්ටියම් 3 ලැපය ය. අනෙක මාගේ කන්තෝරුවේ ඇති මටත් වඩා මහළු කොම්පූටරේ ය.
 මෙම පරිඝනක ද්විත්වයේ මොනිටර පරීක්ෂාවෙන් බලන අයෙකුට තවම පල නොකල ලිපි කිහිපයක දක්නට ලැබේ.  මම පෝස්ටු  ලියන්නේ එකවර දෙකක් හෝ  තුනක් නොඑසේනම්  හතරක්  ලියන්නට පුරාගෙනය. ඉන් පසු එකෙක් මොහොතේ සිතට දැනෙන ලියන්නට කරුණු එක් රොක් වන ලෙසට ලියාගෙන යමි.

 “පුරණවා” බිඳී ඇවිත් ඇත්තේ මුල පුරණවා යන   වැකියෙන් වියයුතුමය.  රේන්ද ගොතද්දීත් පිරිත් කියද්දීත් වැඩය පටන් ගැනීම හඳුන්වන්නේ පිරීම ලෙසයි.
මෙසේ විවිධ මාතෘකා යටතේ පටන් ගත් පෝස්ටු කිහිපයක්ම පැවතියද  මෙය පටන් ගත්තේ මේ මොහොතේමය. මෙය අවසන්  කිරීමද අදම සිදුකිරීමට උපරිම උත්සාහය යොදමි.    මන්ද පසුගියදා මහියංගනයේදී මෝටර රථයක් ඇළකට පෙරලීමෙන්  එකම පවුලක හතරෙන් තුනක් ඉතා අවාසනාවන්ත ලෙස මියගිය බව ආරංචි වීම කරණ කොට ගෙනය.

පොත!

මා බොහෝ අව්ස්ථාඅවලදී මෙන්ම අදද  මේ සම්බන්ධයෙන් කරුණු දැක්වීමට  ගුරුකොට ගන්නේ 1984 වසරේ ශ්රී ලංකා ජීවිතාරක්ෂක සංගමය මගින් ලියා පල කොට ඇති  “දිවි ගැලවීම් සහ ජල ක්රීඩා” නමැති අත් පොත මය.  මන්ද ඒ පිළිබඳව සිංහලෙන් ලියැවුනු වෙනත් පොතක් මාහට කියවන්නට මෙතෙක් ලැබී නොමැති බැවින්ය.

වෙනත් රටවල ජීවිතාරක්ෂාව , ප්රථමාධාර වැනි විෂයයන් පාසලේ මුල්ම පංතියේ සිට ඉගැන්වේ. නමුත් අභාග්යයකි ! අපේරටවල උගන්වන අය තබා ඒවා තීන්දු තීරණ කරණ අයවලුන්  වත්  ඒ පිළිබඳව උනන්දුවක් ඇතිලෙසක් පෙනෙන තෙක් මානයේ දක්නට නොමැත !

එම පොතින් ගත් මෙම උපුටනය මා ලියා දක්වන්නේ මින් එක් කරුණක් මතක තබාගෙන පිළිපැදීමෙන් උවද ජීවිතයක් ; මරණය හමුවේ සිදුවන නිහීන පරජයෙන් බේරා ගැනීමට අවස්ථාවක් උදා වුවහොත් එය  මා මෙතෙක් ජීවිතයේ ලද ලොකුම භාග්යය හා වාසනාව වනු ඇත !

එහි එක් පිටුවෙක දක්වා ඇති වැකියක් මා මෙහි දක්වන්නම් !

“කෙනෙකුට දිය හැකි ලොකුම ත්යාගය ඔහුගේ හෝ ඇයගේ ජීවිතය මරුමුවින් ගැලවීමයි”   

එනිසා මිත්රවරුනි  මාගේ බ්ලොගයේ සඳහන් මෙම විෂය හා සම්බන්ධ ලිපි හැකි පමන උපුටා අන් අය අතරේ සංසරණය කරන්න. මෙහිදී මාගේ කතෘත්වයෙන්  මා සතුටින් ඉල්ලා අස්වෙමි. මාගේ නමක් හෝ බ්ලොගයේ  හංවඩුව කිසිසේත්ම ඇවැසි නොවේ! සිදුවිය යුත්තේ එක් ජීවිතයක් හෝ මරුමුවින් ගැලවීමය. මේ ඕනෑම ලිපියක් ඔබගේ ලිපියක් ලෙස  ඕනෑම තැනෙක පල කරණ්න පැකිලෙන්න එපා! මා  මේ ලිපි ලියා අවකාශයට මුදා හැර අවසන්. එය සකල ලෝකවාසීන්හට අයත් දෙයක් මිස තව දුරටත් මාහට අයත් දෙයක් සේ නොසලකමි!   එනිසා මෙම අදහස් හැකි  පමන සංසරණය කරණ්න දායක වෙන්න. 

ඉදින් කියවා ගෙන යමු …………….!

මෝටර් වාහනයක් සමග දියේ ගිලීමකදී ...........!

මගීන් සමග බස් රථ , මෝටර රථ , පාරෙන් ඉවතට පැන දියෙ ගිලී විනාශයට පත්වූ අවස්ථාවන් මෙරටේ වරින් වර වාර්ථාවෙයි.
මේ නිසා සාමාන්යයෙන් ගංගා , ජලාශ ආශ්රිතව වාහන පැදවීමේදී සිහි තබාගතයුතු පොදු කරුණු කිහිපයක් ඉදිරිපත් කල හැකිය.
වාහනයක් මෙවැනි අනතුරකට පත්වීමට පෙර විශාල පෙරළීමකට ලක්වනු ඇත.මෙම පෙරළීම , හැපීම  ආදිය නිසා මගීන් ක්ෂණිකව සිහිසන් නොමැති බවට පත්වෙති.
සාමාන්යයෙන් මෝටර් රථවල ආරක්ෂක පටි පැළඳ සිටීනම් මෙම ගැටීමෙන් වැළකීමට බොහෝ ආධාර වෙයි.
සමහර රටවල  ආරක්ෂක පටි නොපැළඳ වාහනවල ගමන් කිරීම දඬුවම් ලැබිය යුතු වරදක් බවට නීතිගත කර තිබීමෙන් මෙහි වැදගත් බව මනාව ඔප්පු වේ.
සාමන්යයෙන් දියට වැටුන වාහනයක දොරවල් ඇරීම අපහසුවන හෙයින් ජලාශයන් ආශ්රිතව ගමන් කරණ විට දොර අගුළු නොදමා වසාගෙන යෑමට වග බලාගත යුතුය. (ඇතුලතින් ලොක් කර ගන්න  එපා !) එය අනතුරින් පසු ගලවාගන්නන් හට පහසුවක් වනු ඇත.
ඉදිරිපස ප්රධාන පහන් දල්වාගෙන යාමට පුරුදු වන්න. එවිට දිය  යට ගිළුනු රිය සොයා ගැනීමට විශාල පහසුවක් වනු ඇත.
එකවර දියට වැටුනු මොහොතේදීම ක්ෂණිකව තමා සිටින්නෙ කුමන අතටද යන්න විභාග කර ගැනීමට අපොහොසත් වුවද තත්පර ගනනාවකින් යහපත් සිහිය එළවා ගෙන  තමා හෝ තම වාහන ය දිය මතුපිට හෝ දිය යට පවතින්නේ කුමන අතට දැයි අවබෝධ කර ගත  යුතුව ඇත.
 එසේම තමා එසේ සිහි එළවා ගත් පසු කල යුතු  ප්රථම කාරණය වන්නේ  තමා වටා ; තමා සමග සිටින අන් අය සන්සුන් කිරීමය. මන්ද දිය යට සිට කොපමන කෑ ගැසූවද එය මතුපිටට හීන් කෙඳිරියක් ලෙසින්වත් නොඇසෙන බැවින්ය.

දියට වැටීමෙන් ස්වල්ප වේලාවක් රථය දිය මතුපිට පාවෙමින් තිබීමට ඉඩ ඇත. වහාම දොර ඇර එළියට පැමිනීමට මෙම කාලය ප්රයෝජනයට ගන්න. මන්ද දියේ ගිළුනු පසු දොර ඇර ගැනීම බොහෝසෙයින් අසීරු විය හැක. (ජලයේ තෙරපුම මගින් ; සංවෘථ රථය තුල  පිරී ඇති වාතයට වඩා වැඩි පීඩනයක් දොරවල් මත ඇති කරණා බැවින් !) 
  
දියට වැටුනු වාහනයක මුලින්ම ගිලෙන්නේ එන්ජිම ඇති ඉදිරි පසයි. (කාර් පිස්සුවාගේ කනේ මයිල් ෆෝකස් වැගන් එක හෝ පිටුපස විසල් බරක් පටවා ගත් වාහන වලට මෙය අදාල නොවේ !)
වාහනයේ අඩියේ ඇති සිදුරු වලින් දොර කට වලින් ජලය ඇතුලට කාන්දුවීමේ වේගය අනුව ගිලීම ඇරඹේ.
ඇතුලත ජලයෙන් සම්පූර්ණයෙන් පිරුණු පසු ; වාහනයේ ඇතුලත හා පිටත් පීඩනය සමාන වීමෙන් දොරවල් ඇරීම පහසුවේ.(මින් අදහස් කරණ්නේ ඇතුලත සම්පූර්ණයෙන්ම ජලයෙන් පිරෙන තුරු කල්මරණ්න කියන දේ නොවේ. යම්හෙයකින් දොරවල් ඇරීම යම් හෙයකින් අපහසු වුවද ජීවත් වීමේ බලාපොරොත්තුව අත් නොහැර ; මානසිකව නොවැටී සිටීමෙන් නිසි වේලවට දොරක් ඇරගෙන එලියට පැමිනීමේ අවස්ථාවක් ඇති බව මතක් කිරීමටය.) 
 බොහෝ විට දොරක් ඇර එලියට පැමිනීමට වඩා ඉදිරිපස හෝ පසුපස වීදුරුවක් කඩා එලියට පැමිනීම සාර්ථක තීරණයක් විය හැක. මන්ද එම ස්ථාන බොහෝ විට ජලය මතුපිට හෝ මතුපිටට ආසන්නව තිබීමට ඇති අවස්ථා බොහෝය.
ඇතුලතින් සපයා ගත  හැකි දිග සාරියක් ලනුවක් වැනි යමක් වෙත්නම් සියල්ලන් එයට සහ සම්බන්ධ කර ගන්න. ( මින් අදහස් කරණ්නේ අල්ලා ගැනීමට සැලසීමද නොඑසේනම් ගැට ගැසීමද යන්න එහි සිටිනා අයට ගැලපෙනසේ තීරණය කරණ්න )
වාහනයෙන් පිටතට පැමිනීමට ආසන්නතම මොහොතේ මෙතෙක් කිසිදා නොගත් තරමේ දීර්ඝ හුස්මකින් පෙනහළු පුරවා ගන්න. ( පපුව තුල හුස්ම පිරී ඇති තෙක්  අප තිගැස්මෙන් හුස්ම ඉහලට ගන්නට යන්නේ නැත. එය අනිච්චානුගත ක්රියාවක් උවද එය මෙසේ මද වේලාවකට පමා කල හැක. අනෙක් කරුණ වන්නේ පපු  කුහරය තුල පිරී ඇති වාතය ; එම පුද්ගලයා දිය මතුපිටට ගෙන ඒමට කිසියම් සක්රීය දායකත්වයක් සැපයීමය.)

වාහනයක් දියේ වැටී පාවෙනු දුටුව හොත් ……..!

වහාම කඹයක් වැනි දෙයක ආධාරයෙන් එය ගොඩට ඇදීමට උත්සාහ  කරණ්න.  නොඑසේනම් වහාම ආධාර සපයා ගන්න. වාහනය දිය මතුපිටට ගෙන  ඒමට තරම් කඹයක්   නොමැතිවේනම් එහි දෙකෙළවර එක් අන්තයක් බර යමක් ද අනෙක් අන්තයේ පාවෙන දෙයක්ද ගැටගසා ස්තානය ලකුණු කරණ්න. 

ජල ධාරාවක් හරහා ගමන්  කිරීමේදී ………!

මීට වසර ගනනාවකට පෙර  ; මගේ මතකය  නිවැරදිනම් 1985 පමන කාලයේදී නුගේගොඩ පහල හංදියේ එනම් සුපිරි වෙළෙඳසල අසල වංගුවේ ඉස්තරම්  හෝටලයක් තිබුනි.
එහි අයිතිකරු හෝ   ඊට ආසන්න වශයෙන් සහසම්බන්ධ අයෙකු  සිය පවුල සමග ; තමා අළුතින් මිළදීගත් කැබ් රථයේ නැගී සංචාරයක යෙදුනි. වතුර මට්ටම ඉහල ගොස් තිබුනු සපත්තු පාළමක් Shoe Culvert එකක මතින් ගමන් කිරීමට තැත් කිරීමේදී ජල ප්රවාහයට හසුවී මුළුමහත්  පවුලම ඛේදජනක ඉරණමකට මුහුණ පෑවේය.  එහි පශ්චාත් මරණ පරීක්ෂනය පැවැත්වීමට මා නොයමි.  එවන් කණගාටු දායක තත්වයකට පත් නොවීම සඳහා කලයුතු උපක්රම කවරේද? 

 සපත්තු පාලමක් 

මෙහිදී මා ගුරුකොට ගන්නා පාර්ශවයන් දෙකක් වේ. ඉන් එකක් වන්නේ  ඕස්ට්රේලියාවේ පලකල
  4 WD  Glove box Guide – Essential driving skills  & recovery techniques – Boiling Billy Publications  නමැති පොතෙන් ගත් උපුටනයන්ය.

  අනෙක් පාර්ශ්වය වන්නේ Water Crossing නොඑසේනම් ජල ධහරා තරණයේ පල පුරුදුකම් ඇති අමල් වික්රමාඅරච්චි හා තෙශාන්ත මුල්කිරිගල ගෙන් කල විමසීමක්ය. අමල් 2004 සිට මේ දක්වා ශ්රී ලංකාවේ සියළුම  Rain Forest Challenge සඳහා සහභාගීවී තරග දිනා ඇති රියැදුරෙකි. 

අමල්

නොම්මර 1 ගහලා තියෙන පෙට්ටිය උඩ නැගලා ඉන්නේ අමල්ම තරමයි!

 ඔබගේ වාහනයට ජල දහරා තරණය කිරීමේ හැකියාව දැනගන්න . සාමාන්ය    4 WD  වාහනයක 500 මිමි සිට 700 මිමි දක්වා ගැඹුරක ; වාහනයේ සාමාන්ය තතවයටතේ කිසිදු නවීකරණයකින් තොරව ගමන් කල හැක .

ජල දහරා තරණය ට  පෙර එන්ජිම නවතා එය තරමක් සිසිල්  වෙන්නට ඉඩ හරින්න .
රතයේ වීල් හබ් මට්ටම නොඑසේනම් රෝදයේ කේන්දරය / අක්ෂය මට්ටමට පිහිටි වතුර මට්ටමක් නම් ඒ පිළිබඳව වඩාත් සැළකිළිමත් වන්න.

එයට වඩා උස මට්ටමක් හරහා ගමන් කිරීමේදී වාහනයේ Differential , Gear Box , Engine Sump ආදී කොටස වලට ජලය ඇතුළු විය හැකි බව මතක තබා ගන්න.
ජලයේ ගැඹුර සේම හැඩ පහර ගැනද මහත් අවබෝධයක් ලබා ගන්න. බොහෝ සපත්තු පාලම්  දමා ඇත්තේ වැව් මගින් පිටවන ජල ධ්ඝහරා හරහාය. එනිසාම එම ස්ථානයන්හී අධික හැඩපහරක් තිබිය හැක.

ගං වතුර හරහා  ගමන් කිරීමේදී  දියයට තත්වය පිළිබඳ කිසිදු පෙරයීමක් කල නොහැක.
  සියල්ල සූදානම් වේ නම් රථයේ ෆෝ වීල් ක්රියාත්මක කරණ්න. ඒ සඳහා සුදුසුම ගියර අනුපාතය වන්නේ  Four Wheel Low range  2 nd ගියරයේය. ඔටෝ වාහනයක් නම් එය  2 nd ගියරයෙන් ඉහලට ගියර මාරු නොවීමට සකසා ගන්න. එන්ජිම විනාඩියට වට 1500 2000 මට්ටමේ පවත්වා ගනිමින් තරණය සිදු කරණ්න.

මොනම විටෙක ජල ධහරාවේ මැද නොනවත්වන්න ! ගියර මාරු කිරීමට නොයන්න. තරණයෙන් පසු මද දුරක් බ්රේක් පාදිකය යාන්තම් ක්රියාත්මක කර ගෙන යාමෙන් එය ඉක්මනින් වේලී    යාමෙන් ; සමාන්යයෙන් ජල ධහරා තරණයෙන් පසු ඇතිවන  තිරිංගවල ක්රියකාරීත්වයේ අඩුපාඩු මග හැරී යනු ඇත.

“ෆෝ වීල් නොමැති රථයක් නම් ?”  ඔබ මගෙන් අසාවි!

“ඇයි ෆෝවීල් නොමැතිනම් ඒක වාහනයක් නොවේ කියලා මම ලියලා තියෙනවා කියෙව්වේ නැතිද ? මම ඔබෙන් පෙරළ අසවි .

ටයර වැසෙන මට්ටමෙන් එහා වතුරක ඔබ යන්න එපා ! එයයි මගේ  හොඳම පිළිතුර වන්නේ !

හදිසියේ ගං වතුරකට මෝටර් රියක් මැදිවුවහොත් හැකි පමන එහි එන්ජිම ක්රියාත්මක කිරීමෙන් වලකින්න. මන්ද එන්ජිමතුලට ජලය ඇදගෙන තිබේ නම් ; එන්ජිමක්රියාත්මක කිරීමට ගන්නා උත්සාහයේදී එන්ජිම මුළුමනින්ම විනාශ විය හැක.

සෑම එන්ජිමක්ම ක්රියාත්මක වීමට එන්ජිමතුලට වාතය ඇදගනී. ඉන්පසු ඇදගත් වාතය පිස්ටනය මගින් තෙරපුමකට ලක් කරයි. වායු වල ඇති ගුනාංග වන්නේ නිසි ස්කන්ධයක් ඇත . එහෙත් නිශ්චිත හැඩයක් හෝ පරිමාවක් නොමැත - යන්නය.

 ඉන් අදහස් කරණ්නේ පීඩනය වෙනස් කරමින් පරිමාව වෙනස් කල හැක  යන්නය. එහෙත් ද්රවයන්ගේ ගුනාංගය  වන්නේ නිශ්චිත  හැඩයක් නොමැති වූවාට නිශ්චිත පරිමාවක් හා ස්කන්ධයක් පවතී.
මේනිසාම පිස්ටනය මගින් එන්ජිමේ සිලින්ඩරය තුලට ඇදගන්නා වාතයේ පරිමාව වෙනස් කරමින් පීඩනය වැඩිකල හැකි වුවද ඒ වෙනුවට ජලය ඇද ගතහොත් එහි පරිමාව වෙනස් කිරීමට යාමේදී එන්ජිම මුළුමනින්ම විනාශවිය හැක.

 මෙයට මෝටර් කාර්මික විද්යාවේ  හඳුන්වන්නේ Hydrolock එකක් කියාය .  මෙනිසා එන්ජිම නවත තිබුනද ජලයෙන් එන්ජිම වැසී ගිය හොත් එන්ජිම පන ගන්වා බැලීමට ප්රතමයෙන් ඒතුලට ජලය ගමන් කොට  ඇතිදැයි කාර්මිකයෙකුගේ සහයෙන් සොයා බැලිය යුතුය.
   සපේක්ෂව ඩීසල් එන්ජිමකට වතුර ඇදීමෙන් සිදුවන හානිය ඉමහත්ය. මන්ද ඩීසල් එන්ජින් වල සම්පීඩන අනුපාතය Compression Ratio අධික වීමය.    (පෙට්රල් එන්ජිමක 9:1 පමන වන සම්පීඩන අනුපාතය  ඩීසල් එන්ජිමක 22:1 පමන වේ !)

කාර්මිකයා විසින් කල යුතුවන්නේ පෙට්රල් එන්ජිමක නම් සියළුම පුළිඟු පේනු  Sparking Plugs ද ඩීසල් එන්ජිමක නම් Injectors  සියල්ලද ගලවා එන්ජිම බැටරිය මාර්ගයෙන් වට කිහිපයක් කරකවා එන්ජිම තුල වතුර නැති බව තහවුරු කර ගැනීමයි.

හයිබ්රිඩ් වාහන තත්වය තරමක් දරුණුය. මන්ද බැටරිය තුලට ජලය නොව  ජල වාශ්ප හෝ පින්න ගමන් කලද අවුලක් පෙන්වන්නට පටන් ගැනීමයි.එවිට බැටරිය මුළුමනින්ම ගලවා වියලිය යුතු වන්නේය.